Skala pozycji życiowej to narzędzie, które pozwala sprawdzić w jakiej pozycji życiowej jesteśmy. Samo narzędzie wymaga jeszcze dopracowania, ale może być ciekawym punkt wyjścia do autorefleksji lub pracy nad rozwijaniem naszej pewności siebie, poczucia własnej wartości i asertywności . „Ja jestem OK – ty jesteś OK”. 

Ja jestem OK – Ty jesteś OK, czyli o pozycjach życiowych

Pozycja życiowa to  postawa względem siebie i innych, którą kształtujemy już w dzieciństwie. Wywodzi się z podstawowych przekonań rozwijanych we wczesnym dzieciństwie  a następnie potwierdzanych i umacnianych w dalszym rozwoju . Ta postawa  używana jest do uzasadnienia naszych decyzji i zachowań: „ja jestem OK” lub „ja nie jestem OK” oraz „ty jesteś OK” lub „ty nie jesteś OK”. Decydujemy zatem jak postrzegamy siebie oraz innych czy świat: OK czy nie OK. Pozwala to na uzyskanie czterech możliwych kombinacji:

Ja jestem OK – Ty jesteś OK [ Współdziałanie] : pozycja ta nazywana skrótowo „OK-OK” jest uważana za zdrową pozycję życiową, która pozwala uznawać zasoby swoje i innych oraz utrzymywać generalnie pozytywne spojrzenie na świat , tworzyć zrównoważone i bezpieczne relacje. Jest powiązana z pojęciem asertywności, dotyczy uznawania praw zarówno swoich, jak i innych ludzi do wyrażania siebie i działania zgodnie ze swoimi potrzebami, we wzajemnym szacunku, bez uległości i agresji względem innych. Charakteryzuje się gotowością do współdziałania z innymi, wysokim stopniem różnicowania i odpornością na odrzucenie. 

Ja nie jestem OK – Ty jesteś OK [unikanie]: pozycja depresyjna, w której nie uznajemy swoich zasobów i zdolności do adekwatnego działania i zaspokojenia swoich potrzeb, podczas gdy innych postrzegamy jako osoby posiadające takie zasoby i zdolności . W tej  pozycji  czujemy się gorsze od innych i na nieświadomym poziomie dokonuje wyborów, które prowadzą do przykrych emocji i uczuć potwierdzających nasza  domniemaną niską wartość. Może się to przejawiać brakiem wiary we własne możliwości i zdolności oraz przekonaniem, że to inni wiedzą lepiej, co należy zrobić w danej sytuacji.

Ja jestem OK – Ty nie jesteś OK [odrzucanie]: pozycja narcystyczna, w której nie uznajemy zasobów i zdolności do adekwatnego działania u innych, podczas gdy widzimy takie  u siebie. Osoba z tą pozycją czuje się lepsza od innych i stara się, aby tak było w różnych sytuacjach. Przyjmuje pozycję obronną i może być postrzegana jako agresywna, niewrażliwa, apodyktyczna. PW tej pozycji  możemy  przyjąć subtelniejszą formę – roli ratownika. Osoba „niosąca pomoc” działa zakładając, że wie lepiej jak komuś pomóc, a zatem przypisuje sobie zdolność do adekwatnego myślenia i działania („ja jestem OK”), odbierając ją innym („ty nie jesteś OK”). 

Ja nie jestem OK – Ty nie jesteś OK[ impas] : impas, pozycja w której nie dostrzegamy zasobów ani możliwości adekwatnego działania ani w sobie, ani w innych. Osoba z tą pozycją jest przekonana, że świat i ludzie są do niczego, podobnie zresztą jak ona sama. Charakteryzuje ją bezradność.